STOOMSPUIT GORKUM

Door het verbranden van kolen wordt er warmte geproduceerd. Hierdoor gaat het water in de ketel (1) koken. De stoom die hierbij ontstaat wordt in de stoomcilinder (2) gevoerd. Door de druk van de stoom komt de zuiger in beweging, waardoor via een vliegwiel (3) de zuiger van de pomp (4) in werking wordt gezet. Door de beweging van de pompzuiger wordt er water opgepompt, dat via een drukketel naar de brandslangen wordt geperst. Door de vorm van het mondstuk van de slang krijgt het water een hoge snelheid, waardoor het over een grote afstand weggesporten kan worden.

De stoombrandspuit bestaat uit 3 hoofdonderdelen.

  • Het voertuig (te verplaatsen door de aanspanning van paarden)
  • De stoommachine (die de kracht levert om de waterpomp aan te drijven)
  • De stoomketel (die de stoom moet leveren om de stoommachine te laten draaien)

De stoomspuit beweegt zich voort d.m.v. paarden. Tijdens evenementen en jaarmarkten worden deze professioneel in de hand gehouden door een ervaren (paarden)kracht. We zetten alleen paarden in, die ook in grote menigten handzaam en zeer mak zijn.  De dieren zijn lief aaibaar voor kinderen en benaderbaar door andere omstanders.

Onderhoud
Het onderstel van het wagenstel wordt jaarlijks gecontroleerd. We checken de wielnaven op inlopen en voorzien deze van voldoende vet. Ook het draaistel aan de voorzijde behoeft zijn nodige smeermiddelen. De ophanging van het verenpakket en de ophanging van de machine en de ketel, zijn daarbij ook belangrijke aandachtspunten. Wekelijks worden bouten en moeren gecheckt en indien nodig vervangen. Wij doen er alles aan om de Stoomspuit in perfecte conditie te houden.

Jaarlijkse controle
Zowel de stoommachine als de waterpomp worden jaarlijks gecontroleerd. De schuifdeksels worden van de stoomverdelingsruimte afgenomen en de speling op de stoomschuiven wordt gecontroleerd en eventueel bijgesteld. Ook worden de cilinderdeksels verwijderd om de wanden van de stoomcilinder te controleren op lopingen. We checken of er geen groeven in de cilinderwand zijn ontstaan, door haperingen tijdens het draaien en smeren van de machine. Deze smering van de stoomcilinders is mechanisch gekoppeld aan de krukas en het vliegwiel van de machine. De waterpomp is een geheel bronzen huis met fosfor bronzen kleppen. Deze is nog in zo’n goede staat, dat een opbrengst van 1.200 liter per minuut en een aanzuighoogte van 8 meter haalbaar is.

Wettelijke verplichtingen
De stoomketel is een onder de wet geplaatst instrument. Stichting Stoomspuit Gorkum is verplicht de stoomketel een periodieke keuring te laten ondergaan en dus aan te bieden aan een keuringsinstantie die door de staat benoemd c.q. aangesteld is. Om de ketel ter keuring aan te bieden, moet deze geheel gedemonteerd en roet- en roestvrij te bezichtigen zijn. Gezien het feit dat de ketel van de Stoomspuit deelbaal is, moet het geheel uit het voertuig verwijderd worden en het boven- en onderstuk apart gepresenteerd worden. Intussen zijn ook alle beschermingsplaten en veiligheidsappendages gedemonteerd. De ketel wordt eens per twee jaar aan bovengenoemde keuring onderworpen en beoordeeld door Lloyd’s Register. Na goedkeuring en de montage van de gekeurde onderdelen volgt de montage. De ketel wordt weer in de wagen gehesen en afgemonteerd. Hierna moet de keuringsinstantie nogmaals een keuringsonderzoek doen, op de functies van de veiligheidskleppen en de werking van kranen, kleppen en peilglazen als de ketel in bedrijf is. Ook mogen er dan geen lekkages aanwezig zijn, bij een maximale bedrijfsdruk van 9 bar. Is alles goed bevonden, dan wordt er een akte van keuring afgegeven en mogen we de installatie de komende twee jaar weer gebruiken.